W sercu Kaszub, w malowniczej miejscowości Chmielno, od ponad 200 lat z pokolenia na pokolenie przekazywana jest niezwykła tradycja. To historia rodu Neclów, słynnych kaszubskich garncarzy, których warsztat stał się żywym muzeum rzemiosła, a ich unikatowa ceramika symbolem regionu. Opowieść o dziesięciu pokoleniach garncarzy to historia o pasji, wierności tradycji i o tym, jak zwykła glina może stać się dziełem sztuki.
Korzenie Garncarskiej Tradycji – Od Franciszka do Franciszka
Początki garncarskiej dynastii Neclów sięgają XIX wieku. Założycielem rodu był Franciszek Necel, który w 1897 roku założył w Chmielnie pierwszy warsztat garncarski. W tamtych czasach ceramika była wytwarzana głównie na potrzeby lokalnego rynku, ale już wtedy charakteryzowała się unikalnymi cechami. Franciszek, a później jego synowie, tworzyli naczynia, które były nie tylko użyteczne, ale także estetyczne.
Tradycja była przekazywana z ojca na syna, z dziadka na wnuka, a każde kolejne pokolenie wnosiło coś nowego, nie tracąc przy tym szacunku dla korzeni. Warsztat przetrwał wojny i zmiany ustrojowe, a jego właściciele zawsze dbali o to, by ich ceramika była autentyczna i wierna kaszubskim wzorom. Dziś warsztatem kieruje Franciszek Necel, przedstawiciel już dziesiątego pokolenia garncarzy, co czyni to miejsce unikalnym na skalę europejską.
Unikalne Wzory i Symbole – Język Ceramiki
To, co wyróżnia ceramikę Neclów, to nie tylko tradycyjna technika wytwarzania, ale przede wszystkim unikatowe, ręcznie malowane wzory. Kaszubskie wzory, nawiązujące do haftu, są tu odtwarzane z niezwykłą precyzją. Każdy z nich ma swoje symboliczne znaczenie, a ich barwy i kształty opowiadają o Kaszubach.
Wśród najczęściej pojawiających się motywów znajdziemy:
- Lilie – symbolizujące czystość i niewinność.
- Wianki – symbolizujące wesele i rodzinę.
- Róże – symbolizujące piękno i miłość.
- Maki – symbolizujące krew i siłę.
- Ryby – symbolizujące bogactwo jezior i morskiego wybrzeża.
Każdy z tych wzorów jest ręcznie malowany na glinianych naczyniach, co sprawia, że każdy egzemplarz jest unikatowy. Kolorystyka, zdominowana przez niebieskie, białe, brązowe i zielone odcienie, nawiązuje do kaszubskiej natury i tradycji. W ceramice Neclów odzwierciedla się miłość do ziemi, z której się wywodzi.
Żywe Muzeum – Warsztat, Który Ożywa
Dziś warsztat Neclów to coś więcej niż tylko miejsce pracy. To prawdziwe żywe muzeum, które odwiedzają turyści z całego świata. Zwiedzający mogą zobaczyć proces powstawania ceramiki – od obróbki gliny, przez formowanie na kole garncarskim, aż po ręczne malowanie i wypalanie. Rodzina Neclów z pasją opowiada o swojej pracy, historii rodu i symbolice wzorów.
Warsztat jest także miejscem, gdzie wciąż odbywają się warsztaty i pokazy, podczas których każdy może spróbować swoich sił w garncarstwie. To wspaniała lekcja historii i rzemiosła, która pozwala zrozumieć, jak cenna jest tradycja i jak ważne jest jej pielęgnowanie. Rodzina Neclów, dzięki swojej pracy i oddaniu, stała się strażnikiem kaszubskiej tradycji, a ich ceramika jest dowodem na to, że rzemiosło wciąż ma przyszłość i może być źródłem dumy i tożsamości.
