Wśród pagórków i dolin Pojezierza Kaszubskiego, w pobliżu miasta Wejherowo, wznosi się niezwykłe sanktuarium pasyjne – Kalwaria Wejherowska. Nazywana często „Kaszubską Jerozolimą”, stanowi jeden z najważniejszych ośrodków kultu religijnego i tradycji w regionie. To miejsce, gdzie wiara splata się z historią, a coroczne pielgrzymki i misteria pasyjne kultywują lokalną tożsamość.
Geneza Sanktuarium – Od Szlachcica do Pielgrzyma
Historia Kalwarii Wejherowskiej rozpoczyna się w XVII wieku. Jej założycielem był Jakub Wejher (1609-1657), wojewoda malborski i starosta człuchowski. Pochodzący ze szlacheckiego rodu, Wejher, po powrocie z wojny trzydziestoletniej, w której ślubował, że jeśli przeżyje, ufunduje kościół, postanowił spełnić obietnicę. W 1643 roku rozpoczął budowę miasta, nazwanego od jego nazwiska Wejherowem. Dwa lata później, w 1649 roku, Wejher rozpoczął budowę kalwarii na wzgórzach otaczających miasto, mającej wiernie odwzorowywać topografię Jerozolimy.
Projekt kalwarii, która miała odzwierciedlać Drogę Krzyżową Chrystusa, stworzył zakonnik o. Placyd Kochanowski. Budowę finansował sam Wejher, a później jego rodzina. Kalwaria składała się początkowo z 26 kaplic, a z czasem liczba ta rosła. Każda z kaplic symbolizowała kolejne etapy Męki Pańskiej, a ich usytuowanie na wzgórzach miało sprawić, że pielgrzymowanie stawało się symbolem wędrówki do Ziemi Świętej. W 1681 roku kalwaria została uroczyście poświęcona, stając się od tego momentu ważnym ośrodkiem pielgrzymkowym.
Rola Pielgrzymek – Więź Pokoleń i Tradycji
Od momentu powstania, Kalwaria Wejherowska stała się celem licznych pielgrzymek. Głównym okresem pielgrzymkowym jest Wielki Tydzień, kiedy to tysiące wiernych, w tym wielu Kaszubów, przybywa do Wejherowa, aby wziąć udział w nabożeństwach i Drodze Krzyżowej. Pielgrzymowanie na Kalwarię to dla Kaszubów nie tylko akt religijny, ale także ważny element tożsamości. W czasie pielgrzymki śpiewa się pieśni w języku kaszubskim, a opowieści o cudach i łaskach przekazywane są z pokolenia na pokolenie.
Pielgrzymki te pełniły i pełnią ważną rolę społeczną. Były i są okazją do spotkań, umacniania więzi rodzinnych i wspólnotowych. Dla wielu Kaszubów, mieszkających na co dzień w innych częściach Polski lub za granicą, pielgrzymka na Kalwarię jest symbolem powrotu do korzeni. To tutaj, w otoczeniu kaplic i przyrody, czują się najbardziej związani ze swoją kaszubską tożsamością.
Misteria Pasyjne – Żywe Świadectwo Wiary
Jednym z najważniejszych i najbardziej spektakularnych elementów obchodów Wielkiego Tygodnia w Wejherowie są misteria pasyjne. Inscenizacje Męki Pańskiej, w których biorą udział setki aktorów, w tym wielu amatorów i mieszkańców Wejherowa, są żywym świadectwem wiary i oddania. Aktorzy, często odgrywający te same role przez wiele lat, wcielają się w postacie z Ewangelii, a ich gra, połączona z majestatem kalwaryjskich wzgórz, tworzy niezwykle poruszające widowisko.
Misteria pasyjne w Wejherowie mają swoje korzenie w tradycji średniowiecznych misteriów, ale w swojej obecnej formie są unikalnym elementem kaszubskiej kultury. Są one nie tylko przedstawieniem teatralnym, ale także formą rekolekcji i modlitwy, która angażuje całą społeczność. Poprzez te inscenizacje, historia Męki Pańskiej staje się bliższa i bardziej osobista, a każdy uczestnik może poczuć się jej częścią. To dzięki nim, Kalwaria Wejherowska pozostaje żywym, a nie tylko zabytkowym, świadectwem wiary i tradycji, która wciąż pulsuje w sercu Kaszub.
